Truskawki są jednymi z najbardziej lubianych i rozpoznawalnych letnich owoców na całym świecie. Świeże, słodkie, pełne aromatu i witamin, nie tylko doskonale smakują, ale także stanowią cenny składnik wielu potraw i przetworów. Rozpoczynając swoją przygodę z uprawą truskawek, warto poznać tajniki tego procesu, aby w przyszłości czerpać radość z obfitych plonów.
Wybór odpowiednich odmian truskawek
Zanim rozpoczniemy uprawę truskawek, warto wybrać odpowiednie odmiany, które spełnią nasze oczekiwania. Istnieje wiele odmian, które różnią się smakiem, wielkością owoców i czasem owocowania. Wśród rodzajów truskawek wyróżnić możemy trzy grupy:
Truskawki czerwone – czyli klasyczne czerwone owoce, znane ze swojego słodkiego smaku i soczystości. (np.: Elsanta, Cambridge Favourite, czy Honeoye).
Truskawki poziomkowe – ich owoce charakteryzują się wydłużonym kształtem, przypominającym poziomkę (np. : Mara des Bois czy Temptation).
Truskawki białe – owoce o jasnym kolorze i delikatnym smaku (np. White Delight i Snow White).
W Polsce uprawiane są różne odmiany truskawek, a wybór zależy często od warunków klimatycznych, lokalnych preferencji oraz wymagań rynku. Najbardziej popularnymi odmianami są:
- Senga Sengana – jedna z najbardziej tradycyjnych odmian truskawek w Polsce. Charakteryzuje się intensywnym smakiem i aromatem. Owoce ciemnoczerwone, średniej wielkości, jest dość odporna na mróz.
- Elsanta – popularna na całym świecie odmiana o dużych, smacznych, jasno-czerwonych owocach, które doskonale nadają się do przechowywania.
- Sonata – jedna z bardziej nowoczesnych odmian truskawek, ceniona za duże, kształtne owoce i dobre właściwości do przechowywania. Często jest uprawiana komercyjnie.
- Polka – znana ze średniej wielkości, jasno-czerwonych owoców, które uznawane są za jedne z najsmaczniejszych. Polka ma długi okres owocowania i jest stosunkowo łatwa w uprawie.
- Asia – charakteryzuje się dużymi, jasno-czerwonymi owocami, które są smaczne i słodkie. Odmiana ceniona za odporność na choroby i dobre plony.
- Honeoye – wcześnie dojrzewająca odmiana truskawek o dużych, jasno-czerwonych owocach. Owoce są soczyste, słodkie i doskonale nadają się do spożycia na surowo.
- Rumba – bardzo wczesna odmiana o wyjątkowo atrakcyjnych i smacznych owocach, owocuje bardzo obficie przez długi okres czasu. Odporna na choroby, świetnie sprawdzi się jako odmiana deserowa jak i w przetwórstwie.
- Selva – odmiana o dość dużych owocach, charakteryzujących się intensywnym smakiem. Roślina jest mrozoodporna, co czyni ją atrakcyjną dla ogrodników w różnych regionach Polski.
- Kent – ceniona za intensywny smak i aromat, o dużych, czerwonych owocach. Roślina jest dość odporna na choroby.
Truskawki dzielimy również ze względu na porę owocowania – czyli odmiany wczesne, średnio wczesne i późne.
Najlepsze warunki do uprawy truskawek
W celu uzyskania jak najlepszych plonów, truskawki powinny być uprawiane na stanowisku, gdzie będą miały zapewnione pełne nasłonecznienie, co najmniej 6-8 godzin słońca dziennie. Gleba powinna być przepuszczalna, bogata w składniki odżywcze o optymalnym pH wynoszącym około 5,5 – 6,5. Nie wskazane jest sadzenie truskawek na glebach zbyt ciężkich lub kamienistych.
Sadzenie truskawek
Truskawki można sadzić jesienią lub wiosną, wybierając zdrowe sadzonki. Sadzimy je w rzędach, zachowując między roślinami odstępy około 30-45 cm. Głębokość sadzenia powinna być nieco większa, niż długość korzeni sadzonki, tak by korzenie nie zawijały się. Zazwyczaj głębokość sadzenia korzeni wynosi około 2,5-5 cm poniżej poziomu gruntu. Koronę truskawki należy umieścić na powierzchni gleby, nie zakopując jej głębiej. Nie powinna być ona pokryta ziemią, ponieważ może to prowadzić do gnicia i chorób.
W uprawie truskawek warto wziąć pod uwagę również korzystne sąsiedztwo, gdyż może mieć ono wpływ na wzrost tych roślin. Unikajmy sadzenia obok truskawek takich roślin jak: kapusta (brukselka, kapusta głowiasta czerwona i biała, pekińska i włoska), kalafior, brokuł, jarmuż, kalarepa, czy ogórki. Substancje wydzielane przez te warzywa hamują rozwój truskawek. Nie należy sadzić truskawek po sobie oraz po malinach, pomidorach, ziemniakach i warzywach kapustnych – może to sprzyjać rozwojowi szkodników, takich jak nicienie i opuchlaki. Warto natomiast pamiętać, że truskawki dobrze rosną po cebuli, fasoli, grochu oraz po nawozach zielonych, takich jak łubin, gorczyca, gryka. Po posadzeniu truskawek zaleca się pokrycie obszaru wokół roślin warstwą mulczu. Mulcz pomaga zatrzymać wilgoć, zapobiega wzrostowi chwastów i chroni owoce przed bezpośrednim kontaktem z glebą, co może pomóc w uniknięciu zgnilizny.
Pielęgnacja truskawek
Regularne podlewanie truskawek jest bardzo istotne, szczególnie podczas suchego okresu. Pamiętajmy jednak, aby unikać nadmiernego nawadniania, by nie doprowadzić do gnicia korzeni. Sadzonkom truskawek należy zapewnić odpowiednią ilość składników odżywczych. Stosujmy nawozy bogate w azot, fosfor i potas.
Po zbiorach powinno się usuwać przekwitłe kwiaty i stare liście, aby zachęcić rośliny do tworzenia nowych owoców. Aby zapobiec rozwojowi chwastów i utrzymać wilgotność gleby, w uprawie truskawek jako warstwy mulczowej można użyć słomy lub agrowłókniny.
Rozmnażanie truskawek
Truskawki można rozmnażać przez podział rozłogów lub przez ukorzenianie sadzonek bocznych.
Ochrona truskawek przed chorobami i szkodnikami
Ochrona truskawek przed chorobami i szkodnikami jest kluczowym elementem uprawy tych roślin, aby uzyskać zdrowe plony. W celu zapewnienia ochrony truskawki przed chorobami, ważne jest zachowanie higieny na plantacji, usuwanie chorych części roślin, zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza, kontrola wilgotności i stosowanie odpowiednich środków ochrony roślin, takich jak fungicydy. Regularne obserwacje roślin i szybka reakcja na pojawiające się objawy mogą pomóc w zapobieganiu rozprzestrzeniania się chorób.
Pierwsze opryskiwanie należy wykonać na początku kwitnienia, gdy 10% kwiatów jest w stadium białego pąka, następne co 7 dni, aż do momentu, gdy z 10% kwiatów opadną płatki korony. Środek ochrony roślin można zastosować w sezonie trzykrotnie. Okres karencji w przypadku truskawki to 7 dni. Jednym z najbardziej sprawdzonych naturalnych sposobów na ochronę truskawek przed chorobami jest ich umieszczenie w okolicy sadzonek cebuli lub czosnku. Dodatkową ochroną truskawek jest ścinanie liści po zbiorach, ściółkowanie zagonów żytnią albo pszenną słomą ,wykorzystanie ściółek syntetycznych np. folii perforowanej, jak również koszenie truskawek po zbiorze owoców.
Uprawa truskawek to satysfakcjonująca działalność, która nagradza smacznymi i soczystymi owocami. Wybierając odpowiednie odmiany, zapewniając właściwe warunki wzrostu i pielęgnując rośliny, możesz cieszyć się pysznymi truskawkami w swoim ogrodzie przez wiele lat.
